Zeven ademtips voor een beter stemgebruik in presentatie.
Ademtips.
Adem is een belangrijk aspect van je steminstrument.
Je stem pakt je helemaal bij de kladden, zeg ik altijd en wat ik daarmee bedoel is, dat je stem veel meer is dan je stembanden alleen.
Je stem dat ben jij! Jij bent je instrument bij spreken en zingen. Je stembanden worden ondersteund door een goede houding, je adem en een makkelijke heldere articulatie.
Vergelijk het maar met een instrument. De cello bijvoorbeeld heeft een klankkast, een strijkstok en snaren. Wij hebben ons lichaam = de klankkast, onze adem = de strijkstok en onze stembanden = de snaren. En wij hebben ook nog woorden en dus articulatie.
In dit blog deel ik graag mijn kennis en ademtips voor een beter stemgebruik in je presentaties.
Wat gebeurt er eigenlijk als je inademt?
De longen vullen zich met lucht en je ribbenkast verwijdt zich. Je middenrif spier die als een boog via je borstbeen gehecht is aan de zwevende tussen rib spieren, wordt afgeplat en duwt je buikinhoud naar voren.
Dit is wat er gebeurt als men het ook wel heeft over een ‘buikademhaling’. Maar eigenlijk ademt op deze manier je hele lijf. Baby’s doen dit nog allemaal goed, net als dieren.
Te hoge ademhaling
De meeste volwassen mensen hebben echter een hoge ademhaling ontwikkeld. Ze zijn, vaak door spanning in hun lichaam, de natuurlijke beweging kwijtgeraakt. Tijdens een effectieve uitademing gaat de middenrif spier geleidelijk weer omhoog. Als die beweging slap is ontstaat een krachteloze klank. Te veel spanning geeft druk en heeft ook invloed op de klank. Een gecontroleerde uitademing waarbij je borstkas zo lang mogelijk breed en ruim blijft, steunt en draagt als het ware je klank of toon. Je buikspieren spannen zich wel langzaam aan.
Adem als spiegel
Je adem vertelt ook veel over hoe je je voelt. Als je zenuwachtig bent of gejaagd zal je adem hoger zitten. Het bewustzijn hiervan brengt al een opening naar ontspanning. En niet er over gaan denken, maar er naar kijken zonder oordeel. ‘O, ja, ik ben zenuwachtig.’ Probeer een ‘hallo’ gevoel te ontwikkelen. Een her- en erkenning zonder te veel gedachten. Eerst alleen maar voelen dat het er is en daarna kun je proberen met je aandacht naar beneden te zakken, naar je buik en hoef je je adem alleen maar te volgen. (Kijk hier voor de training ‘Je zenuwen de BAAS+’)
Je adem, de lucht raakt dus je stembanden en de manier waarop je uitademt heeft invloed op je klank, net zoals het gebruik van een strijkstok effect heeft op de klank van de cello.
Hieronder zeven ademtips/oefeningen voor een beter stemgebruik.
- Met de goede lichaamshouding (lees hierover meer onder deze link) adem je een poosje hoorbaar in en uit door een open keel, dat wil zeggen met losse kaken en een hangende kin. Vul je hele lichaam met lucht en voel de adem langs je ruggengraat gaan, van je stuit tot je kruin en weer terug.
- Stel je voor dat er zo ongeveer onder je navel een fontein of een bron is, van waaruit je de adem kunt scheppen. Je ademt heel langzaam en gecontroleerd uit op een ‘ffff’ klank, alsof het fonteintje heel gecontroleerd water sproeit. Je kunt je ook voorstellen dat je een ballon of een fietsventiel langzaam laat leeg lopen. Je ademt uit tot je helemaal leeg bent en je onderste buikspieren zijn ingetrokken.
Dan laat je de ingetrokken buikspieren los, zodat de lucht zich vanzelf naar binnen zuigt voor de inademing.
Vervolgens adem je uit op een geconcentreerde ‘ssss’ klank. Wissel dit enkele keren achter elkaar af. - Als je het moeilijk vindt je middenrif goed te voelen, kan het helpen te gaan liggen en met een hand rond je navel je adem te volgen. Ook kan je er een boek op leggen, dat langzaam zal rijzen en dalen bij respectievelijk iedere in- en uitademing.
- Blaas heel krachtig een denkbeeldige kaars uit. “Pffft’ De buikspieren trekken aan, laat los, het middenrif daalt, adem gaat erin.
- Leg je handen in je zij en zeg krachtig ‘ksst’ alsof je een kat weg jaagt. Je voelt een soort tegendruk rondom onder je onderste ribben, die wat uitzetten, maar je onderste buikspieren zullen zich aanspannen. Doe dit drie keer achter elkaar. Bij het loslaten van de spanning veert je middenrif onmiddellijk terug, de adem komt vanzelf terug naar binnen.
- Maak eens geluid, hoe je als kind met een speelgoed autootje speelde. ‘Brrroem’ Met veel accent op de ‘Brrr’ Je laat je lippen trillen met geluid en je zult een sterke reactie voelen net boven je navel, in je zij en je rug.
- Let op wat er bij lachen, huilen, en roepen gebeurt in je lijf. Dit zijn natuurlijke processen waarbij de uitademing meestal vanzelf dat doet wat hij moet doen. Probeer dit te voelen als je erg in de war raakt van deze voor jou misschien nieuwe en soms andere manier van ademhalen.
Veel mensen ademen te hoog en vinden het moeilijk de natuurlijke beweging van de lage ademhaling terug te vinden. Probeer hoe dan ook te ervaren, dat wanneer je klanken maakt, je dit doet met en op je ademstroom.
Het resultaat van deze oefeningen is een bewustwording van je adem. Door de verbinding daarmee zal meer kracht ontstaan in de stem. Daarnaast brengt een bewuste ademhaling rust en balans en haalt het stress weg.
Je presentaties zullen winnen aan kracht en zelfvertrouwen!
Wil je ervaren hoe dit werkt en uitgebreider leren hoe jij je stem goed kunt gebruiken, zodat je presentaties veel meer succes hebben?
De online basistraining ‘Vanzelfsprekend presenteren’ helpt je ook met je adem een stuk op weg! Dit geeft je zoveel meer zelfvertrouwen. Kijk snel.
Hoe gebruik jij je stem en ben je tevreden over je presentaties?
Laat het me weten, plaats een reactie onder dit blog en je maakt kans op mijn boek Stembalans!
Ik lees, hoor of zie je graag.
Klankvolle groet, Marjolein