Zeven tips om je zenuwen de baas te worden.

Omgaan met zenuwen, spreek- en podiumangst.

Je benen bibberen, je stem trilt, je strijkstok hapert, je adem zit te hoog. Allerlei negatieve gedachtes en doemscenario’s vliegen door je hoofd.
Wat als ik eruit vlieg, wat als ik die noot niet haal, wat als ik de tekst niet meer weet. Wat zullen ze dan niet van me denken? Wat voel ik me dan gruwelijk kwetsbaar en naakt. Ik schaam me kapot, ik kan niks, ik heb het verprutst, ik ben een nietsnut. Ik ben waardeloos. Ze vragen me nooit meer, ik word ontslagen, ik krijg geen concerten, geen presentaties meer en het is al zo moeilijk in deze tijd.
Zo kunnen zenuwen en podiumangst zelfs een heel basale angst worden. Zowel voor musici als voor sprekers.

Waarom?

Waarom treed dit nou toch op? Waarom gebeurt dit? Je bent goed voorbereid, mag ik hopen. Je hebt goed gestudeerd; muzikaal, technisch, vocaal, de inhoud, de tekst. Er kan niks misgaan, je moet niet zo zeuren, weg ermee, nee hoor je bent helemaal niet zenuwachtig, je duwt het heel hard weg. Het mag niet en het kan niet en het hoeft niet, want….
En dan toch bij je eerst blik in de zaal als je oploopt, als je de auditie commissie of het publiek ziet zitten, in de maten voordat je solo begint, gaat je hart te keer als een ‘Malle Tjalle’, het bonkt en je lichaam heeft zijn eigen regie, waar jij niks meer mee te maken hebt, lijkt het wel.

Bètablokkers?

Je neemt een bètablokker de volgende keer. Dit is niet meer te doen, want de angst wordt alleen maar meer en neemt allang voor het betreffende optreden groteske vormen aan in je hoofd en daar reageert je lichaam dan weer feilloos op.

Hoe doorbreek je deze vicieuze negatieve spiraal?

Vanuit mijn ervaringsdeskundigheid als zangeres en met mijn coach expertise geef ik je graag de volgende 7 tips die helpen je zenuwen te verminderen.

  1. Bereid je altijd voor alsof dit het aller belangrijkste optreden of presentatie is in je hele carrière, zodat je dat niet als excuus hoeft te geven aan je zelf als het toch niet helemaal gaat zoals je hoopte. Sluit op die manier zenuwen vanwege een niet optimale voorbereiding uit. Bedenk echter wel dat falen en mislukken bij het leven hoort en dat je daar van kunt leren. Wanneer is het mislukt en wat is dan het ergste dat je kan gebeuren.
  2. Herken en erken wanneer de zenuwen beginnen op te spelen, als de angst je lijf in zijn greep krijgt. Laat het zijn, zonder oordeel, zonder mentaal commentaar. Zenuwen zijn niet slecht of goed. Ze zijn. (In feite kun je de adrenaline goed gebruiken)
    Durf het akelige gevoel rond je middenrif gewoon te voelen. Kijk naar je hoge ademhaling en laat het gewoon gebeuren. Alle kans dat hierdoor de spanning al iets afneemt en de adem rustiger wordt.
  3. Voel je adem naar beneden zakken en adem steeds heel diep en zolang mogelijk uit. Voel je lichaam bij iedere inademing vanzelf vol stromen met kracht en houd die kracht heel bewust bij je, om je, in je.
  4. Focus op de muziek of de tekst en de taak die je moet/wilt doen en niet op je gedachten. Het gaat helemaal niet om jou, het gaat om de muziek om je verhaal. En die wil klinken en jij klinkt daar in door, zodra jij  je er aan overgeeft.
  5. Durf eens, al op een eerder moment de angsten die achter je spreek- of podiumangst zitten onder de loep te nemen. Kijk er eens naar en vraag je af hoe reëel ze zijn. Ga er niet over heen, maar loop er ook niet voor weg. Ze zijn er, dat mag, maar ben je werkelijk waardeloos als je die ene noot niet haalt, wanneer je even je tekst niet meer weet en hapert? Of zit je perfectionisme je in de weg? En waarom is dat? Is het publiek echt kritisch en kijken ze echt verveeld, of zie je dat vanuit jouw perspectief? Je weet nooit hoe je toehoorders zich voelen! Dan kun je maar beter geloven, dat ze van je willen genieten.
  6. Durf ook eens tegen je zelf te zeggen: Het is goed genoeg. Hoe tegenstrijdig dit ook klinkt, want je wilt de beste zijn en je wilt super goed presteren als spreker of musicus. Maar gaat dat eens wat minder, kun je dan ook geloven dat je goed genoeg bent als persoon? En ook al ben je jouw muziek en je verhaal, je bent tegelijkertijd meer dan dat.
  7. Creëer voor jezelf de veiligheid die je nodig hebt om optimaal te kunnen presteren. Ook  en juist onder druk. Gebruik en oefen deze tips! Ook dit kun je trainen. Of neem eens een coach in de arm, die je kan helpen omgaan met gezonde zenuwen zonder dat die veranderen in belemmerende podiumangst.

 

Reken bijvoorbeeld voorgoed af met spreek- en podiumangst en kom naar de training ‘Je zenuwen de Baas’

 

Lees hier meer over deze training en meld je snel aan.

 

Hoe ga jij om met zenuwen of met podiumangst?

 

Laat het weten onder dit blog.

paula breed - 14 mei, 2014

Afgelopen weekend heb ik meegedaan aan een talentenjacht en jahoor daar waren de bekende zenuwen. Zwetende handen, hoge ademhaling … Het eerste stuk had ik even nodig om de controle weer terug te vinden en de rest van het nummer ging qua zang prima. Dat vond de jury ook, en ondanks de zenuwen heb ik zelfs gewonnen. En de prijs…een optreden aankomend weekend. Dit keer mag ik 2 nummers zingen en dan komen de zenuwen en onzekerheid weer. Welke nummers ga ik zingen, moet ik me concentreren op de zang of moet ik toch ook meer performance geven etc. Die onzekerheid en zenuwen zorgen ervoor dat ik er huizenhoog tegenop ga zien en dan kan ik nog zo moeilijk genieten van iets wat ik waanzinnig leuk vind om te doen. Deze tips konden dus niet op een beter tijdstip komen.

    Marjolein Koetsier - 22 mei, 2014

    Fijn Paula, dat de tips op het juiste moment kwamen. Hoe is het gegaan met het concert?

      paula - 26 mei, 2014

      Het optreden ging beter dan de vorige keer. Stukken minder last gehad van de zenuwen en heb er echt van genoten. Bedankt voor de tips die hebben mij toch echt wel geholpen.

Willy van Vuuren - 14 mei, 2014

Ha Marjolein,
Wat grappig dat je vraagt of ik durf te reageren. Alsof ik hier achter mijn pc een soort van podiumangst heb. Nee hoor! Eerlijk gezegd heb ik dat ook nooit gehad. Nee, echt NOOIT! Ik heb jaren gespeeld als slagwerker bij Hermandad en moesten we grote optredens verzorgen. Ik was een van de jongsten en vond het heerlijk om op het podium te staan. In de Doelen, Schouwburgen, met de koningin en noem maar op. En nu nog altijd. Wat dat betreft ben ik te modelleren.
Wat mij opvalt aan de 10 – overigens waardevolle voor de desbetreffende – tips, is dat ik me dan nog altijd afvraag: JA< en HOE doe ik dat dan?? Ken ik mijn drive, mijn passie? Of is dat nu juist waar ik naar op zoek ben. Hoe stop ik mijn gedachten, om te kunnen focussen?
Het maakt me wel meer nieuwsgierig naar je werkwijze en zou het dan ook best leuk vinden om winnaar te mogen zijn van een opmaat-coach sessie. Stel ik me voor dat….. En jou daarbij persoonlijk te ontmoeten en je stem te horen…..
Wie weet. Hoe dan ook: veel succes met het volgen van jouw passie waarmee jij op jouw manier mensen gelukkiger maakt.

Hartelijke groet,
Willy

    Marjolein Koetsier - 22 mei, 2014

    Dank Willy voor je reactie. De vraag of je durft te reageren komt voort uit het feit dat er best een schaamte gevoel kan zitten bij de musicus wat betreft dit item.
    Het stoppen van gedachten is niet wat je zou moeten willen. Dat is meer een gevolg van iets anders, nl. luisteren, erkennen en voelen. Focus op je lijf bijvoorbeeld en op de muziek, waardoor de angstgedachten zichzelf loslaten. Maar dat is ook oefening. Meditatie is daar heel goed voor. Mindfullnes, stemexpressie. haptonomie. Ik stem af op de client in mijn benadering en heb een scala aan oefeningen. Wie weet zien en horen we elkaar nog eens.

Mieke van de Laar - 14 mei, 2014

En of ik last heb van podiumangst. Wanneer het gaat om een kooroptreden is het te hanteren: dan kan ik me voorstellen dat iedereen naar mijn buurvrouw kijkt. Maar solozingen vind ik een van de ergste dingen die mij kan overkomen. Ik verstar, mijn adem haalt allerlei rare strapatsen met me uit, mijn stem klinkt dof en hees, mijn eigen tenen gaan krommen van het eindresultaat. Binnen een veilige omgeving van een workshop kan het goed uitpakken: ik heb nog de mogelijkheid tot ‘revanche’. Maar een optreden is eenmalig: het moet op dat moment goed zijn. En dan is het helaas zelden goed genoeg…

    Marjolein Koetsier - 22 mei, 2014

    Je beschrijft het mooi Mieke. Ja zo kan het voelen. De tip van Chantal is helemaal voor jou misschien. Het hoeft maar 80% goed!! Succes!

Chantal van Bruggen - 21 mei, 2014

Leuk stukje!
Zelf had ik nooit zo’n last van podiumangst, want dan kwamen de mensen om van mijn muziek te genieten. Examens en audities daarentegen….!!
Ik heb van alles geprobeerd inclusief met therapeute na te gaan waar mijn angst voor beoordeling toch vandaan kwam. Niets hielp.
Uiteindelijk kreeg ik van iemand anders de voor mij enig werkende uitleg en aanwijzing:
Mijn probleem berustte op mijn eigen perfectionisme. Ik was mijn eigen grootste be- en ver-oordelaar.
Aangezien mijn lat bij 100% lag en dat sowieso niet haalbaar is… Iedere keer dat er ook maar een noot niet naar wens ging was dat een bevestiging voor mezelf dat ik het dus niet goed kon doen… En zo werd het steeds erger. Terugdenken tijdens het musiceren i.p.v. vooruitkijken… En de neerwaartse spiraal van dat ik steeds negatiever over mezelf dacht…
Maar ook de neerwaartse spiraal dat ik uiteindelijk bang werd voor de angst tijdens audities die de veroorzaker van slechter presteren werd…
De oplossing die me aan werd gereikt klinkt te simpel om te helpen, en toch kon ik van dat moment af, van de ene dag op de volgende (meteen een auditie) de knop omzetten waar ik járen niet toe in staat was geweest:
Houd jezelf voor dat 80% goed genoeg is!

    Marjolein Koetsier - 22 mei, 2014

    Ja dat is een hele mooie Chantal, dank je wel. De tip staat er idd al bij, maar mooi dat het voor jou zo duidelijk was dat dit perfectionisme zo dwars zat.

Marjolein Koetsier - 22 mei, 2014

Dank voor jullie reacties!
Vrijdag de 23ste mei ga ik loten wie de sessie heeft gewonnen.
Nog even geduld dus.

Hetty spaanderman - 22 mei, 2014

Dag Marjolein, ook ik heb helaas de bibberaties op het podium. Ik probeer er doorheen te komen door zoveel mogelijk solo te zingen als de mogelijkheid zich aandient. Soms sla ik zelfs hele stukken over en zit ik op een andere golflengte tijdens het zingen, toch blijf ik de uitdaging aangaan. Het zou wel heel bijzonder zijn als ik daar mee geholpen zou kunnen worden:))

Corrie Hulsker - 23 mei, 2014

Ik ben gewoon koorlid, en zangles heb ik nooit gehad(helaas niet de financiele middelen voor), mijn zoon wel, en soms mocht ik er bij 1 zijn, de opmerkingen van zijn leraar sloeg ik op en paste ik ook op mezelf toe. Zo ook de aanwijzingen van de dirigenten waar ik bij heb gezongen. Verder heb ik altijd naar die uitzendingen geken waar bekende Nederlanders een stuk uit de Mattheus Passion instudeerden en ook die zang aanwijzingen probeerde ik bij mezelf toe te passen. Ik zing thuis veel want ik zing in een aantal koren tegelijk en van alle koren krijgen we huiswerk op. Het vervelende is dat echter als we aan het zingen zijn en ik sta naast een andere stemgroep ik bijna automatisch met hun noten mee ga, of als ik links en recht van me mijn mede alten een andere noot zingen ik mijn eigen noot niet meer kan zingen. En in de laatste uitvoering maakte ik deel uit van een kwartet wat stukken zong waar het koor als echo op reageerde. Ik werd zelfs tijden het oefenen zo zenuwachtig dat ik niet eens meer de toon van de dirigent kon overnemen terwijl ik thuis het stuk zo uit mijn hoofd kon zingen. en als ik zonder de andere stemmen mijn melodie zong ging dat prima, maar als de anere stemmen er dan bij kwamen waren er steeds de zelfde noten die zich ondertussen zo als angstnoten in mijn hoofd hadden vastgezet dat ik ze niet meer kon zingen. Dus jouw tips ga ik goed inmijzelf opnemen en proberen toe te passen als we ons volgende optreden hebben. Want ook met een kooroptreden wordt inderdaad mijn plezier vergald als ik niet alles goed zing, ik mag eigenlijk van mijzelf geen fouten maken. Ds ook die 80% tip is voor mij een goed om dat mij zelf voor te houden. Ik ben dus geen beroepszangeres, maar wel een autodidactische bevolgen amateurzangeres

Marjolein Koetsier - 26 mei, 2014

De uitslag van de loting:

Ik heb jullie naam op een briefje geschreven en die in een pet gegooid. Vervolgens gehusseld en toen pakte ik er een briefje uit, met daarop de naam Paula Breed. Paula heeft dus een gratis opmaat-coach sessie gewonnen.
Ik zal haar dit persoonlijk via de mail laten weten. Allemaal dank voor jullie reacties en hopelijk en misschien tot een volgende gelegenheid. Heel veel succes met de tips! Dat je maar mag stralen en genieten op dat podium!

Tineke - 24 oktober, 2014

Op mijn muziek staat : ZIF! ( zingen is fijn), als herinnering als de angst toch toeslaat !

Elma Baas - 6 januari, 2015

Beste Marjolein,

Zingen is mijn grootste hobby! Binnen onze club mensen waarmee wij muziek maken zeg ik ook altijd het gaat om de energie die je van het muziek maken krijgt, het hoeft niet perfect!
Maar ondanks die gedachte die ik koester, gaat het bij mij toch steeds mis als ik voor publiek sta.
M’n benen trillen als een gek en ik zak werkelijk bijna door mijn hoeven heen…
Bij mij is het volgens mij een emotie die losbast op het moment dat we optreden.
De nummers die ik zing kies ik wel overwogen, staan op mijn lijf geschreven en komen uit het diepste van mijn hart en mijn hele zijn.
Het is echt vreselijk, maar ik ben al meerdere malen in tranen uitgebarsten en dan komt er niets meer uit, zo jammer.
Als ik alleen ben of wanneer het publiek naar huis is, trek ik alle registers open en is er niets meer aan de hand.
Om die reden durfde ik niet meer en ben ik lange tijd gestopt met zingen.
Nu toch weer zonder druk van optredens als hobby begonnen, heerlijk vind ik het.
Maar je raad het al er komt toch weer een optreden aan, 1 februari is het zover en ik zie er nu al tegenop.
Ik probeer steeds weer aan mijzelf te werken en heb ook al van alles ondernomen om de vinger op de zere plek te leggen, want die ligt er in de diepte natuurlijk wel, het komt ergens vandaan.
Die zere plek zie ik, voel ik en die mag er zijn, maar ik wil er niet in blijven hangen.
Emoties staan mijn hobby in de weg, gaat dit ooit over??
Ik hoop het zo.

    Marjolein Koetsier - 6 januari, 2015

    Beste Elma, dank voor je reactie. Wat jammer dat het zo gaat en dat je fijne zanghobby daardoor zo onder druk staat.
    Als ik je er mee kan helpen dan hoor ik het graag. Bij voldoende aanmelding zou er weer een training podiumangst georganiseerd kunnen worden. Misschien is dat iets voor je. Of een individuele sessie zou je misschien ook kunnen helpen. Ik begrijp dat je iets moet/wilt met deze ‘Draak’. Veel succes en plezier toch ook met je optreden.

Ellen - 26 maart, 2015

Hoi,

Ik ben een ervaren zangeres met veel podium ervaring.
Maar morgen ga ik zingen tijdens een uitvaart. Ik heb al wel eens opgetreden tijdens een bruiloft ceremonie, ook spannend, maar een uitvaart vind ik best eng.

Ik weet dat ik het nr geweldig kan zingen en ben ook niet bang om daar te staan en voor die mensen te zingen. Waar ik mij zorgen om maak is het beeld dat ik naast een kist sta en huilende mensen zie en hoor, Waardoor ik bang ben een brok in mijn keel te krijgen en dan dus niet meer mooi mijn zang kan laten horen. Het is de moeder van een beste vriendin. Dus vandaar.

Heb je een tip?

    Marjolein Koetsier - 12 juli, 2016

    Beste Ellen, een wat late reactie op je bericht op mijn blog. kijk eens op http://www.de-zangerij.nl voor de gratis online training vanzelfsprekend zonder zenuwen. Succes en plezier met je zang!

Erica - 21 september, 2015

Hoi allemaal,

Wat fijn om hierover te kunnen lezen en deze tips te krijgen.
Ik ben zangeres in een band en zaterdag 3 oktober hebben we ons eerste optreden.
Natuurlijk ben ik gespannen. Maar ik heb er ook heel veel zin in.
Ik heb al eerder met bands gezongen en ook al vroeger met school in musicals, dus ik weet wat het is om op een podium te staan.
Dat van die 80% vind ik erg goed.
Wat ik zelf altijd bedenk als ik voor mensen sta is:
Als ik ergens naar een optreden ga, theater, concert, band in kroeg: Ik besef dan, dat ik eigenlijk als enige persoon sta te kijken. Niemand kan in mijn hoofd en ik niet in iemands hoofd. Er kijkt in feite maar één persoon! Al staan er duizend. Dat helpt mij dus om te beseffen.
Daarnaast flink inzingen van tevoren, diep ademhalen en uitademen, ergens even lekker een diepe gil geven (mwwwwhaaaaahhhhhhhhhhhh!!!!!) wil ook helpen om overtollige spanning kwijt te raken.

Ik hoop dat het mee gaat vallen, afgelopen zaterdag even voorgezongen in een kroeg met karaoke, de eerste twee nummers nog wat stemzenuwen, maar daarna ging ik helemaal los!
Wie weet hoe het meevalt 3 oktober!
Groetjes,
Erica

marjolein-koetsier.nl 5 tips voor een bruisend 2016 met je muzikale onderneming! - marjolein-koetsier.nl - 14 december, 2015

[…] Grijp je kansen, wacht niet af en durf fouten te maken. Dit is een ambivalente tip wellicht voor musici, die uiteraard altijd goed beslagen ten ijs moeten komen wat betreft hun performance. En dus niet over één nacht ijs moeten gaan, alvorens tegen al hun aangeboden optredens ‘ja’ te zeggen. Maar…. vraag je ook eens af: waar doet de kans zich voor, hoe erg is het om een foutje te maken, wat is een fout eigenlijk? Laat je niet stoppen door je perfectionisme. Wacht niet op die ene grote kans, die zich wellicht nooit aandient. Lees nog eens de tips over podiumangst. […]

Lammert - 7 juli, 2016

Hallo allemaal

Zing bij een Shantykoor en dat vind ik prachtig om te doen. Mijn mede-koorleden vinden dat ik goed kan zingen en een vaste stem heb. Ze sporen mij steeds aan om solo te zingen. Op de oefenavonden al eens geprobeerd. Ik kreeg applaus van de jongens. Ik dacht, dit stimuleert mij. Bij een eenvoudig optreden (bejaardentehuis) maar eens proberen. Hoe dichter we mijn liedje naderden, hoe zenuwachtiger en gespannener ik werk en duizelig. Heb het uiteindelijk niet gedaan, terwijl ik het prachtig vind. Dit vind ik zo jammer en houdt mij zo bezig, dat ik er soms niet van slaap. En toch…. wil ik het graag doen. Ik vind het zo mooi om een solo te zingen, ik zou er wel voor in therapie willen. Aan de andere kant denk ik. je bent al 70 jaar, ga maar lekker gewoon in het koor zingen, daar ben ik ook waardevol om andere koorleden te helpen. Maar toch, mijn innerlijke wens blijft. Weet zelf geen oplossing, loop er zelf steeds weer in vast. Wie heeft nog een suggestie voor dit mens die denkt dat hij volmaakt moet zijn en bang is om te falen

    Marjolein Koetsier - 12 juli, 2016

    Beste Lammert, dank voor je reactie en je openheid! Niemand is perfect, durf te falen, zie de schoonheid van imperfectie en download mijn gratis online training ‘Vanzelfzingend zonder zenuwen’ op http://www.de-zangerij.nl. Veel plezier en succes!

Comments are closed