Mag kunst commercieel zijn

Mag kunst commercieel zijn?

Wat is dat toch met commercieel zijn en kunst, vraag ik me nog maar eens af in de aanloop naar mijn  online marketing workshop voor artiesten/musici:  “Maak ècht werk van je muziekpassie”

Wat is commercieel?

Commercieel betekent niet veel meer dan zakelijk zijn, met het doel geld te verdienen, winst te maken.

Wat is kunst?

Op het internet lees ik o.a. dat kunst “het vermogen is om dat wat in geest of gemoed leeft of gewekt is, op zodanige wijze tot uiting te brengen, dat het kan ontroeren door schoonheid. Kunst is ook een ambacht dat bedoeld is om de zintuigen te prikkelen. Kunst kan verdeeld worden in zuivere vrije kunst: Kunst om de kunst (doelend op alleen de schoonheid) en in gebonden, meer functionele  kunst. Kunst komt voort uit één van de meest fundamentele neigingen van de mens. Sinds de oertijd werden er al rotsschilderingen van jachtdieren en versieringen gemaakt.”

Veel kunst is gevoed door en gemaakt voor een religie of had een functie daarin, wat betreft rituelen bijvoorbeeld.

Kunst verkopen

Wanneer je kunst wilt gaan verkopen, dus commercieel maakt, ga je kunst als dienst (concert) of product (schilderij) op de markt brengen en er geld mee verdienen. Je passie is je beroep geworden  en je bent een professioneel kunstenaar. Je hebt van je hobby je beroep gemaakt en meestal een studie gevolgd om de kunstvorm zowel ambachtelijk als artistiek zo goed mogelijk te ontwikkelen. Om hier, nog maar eens gezegd en niet onbelangrijk, geld mee te verdienen.

Waar komt dan toch die negatieve associatie met commercieel vandaan?

Het heeft denk ik te maken met van waaruit kunst begint. Een gemoedsuiting die schoonheid schept en ontroert. Vanuit het diepst van de ziel wordt schoonheid geschapen, zonder effectbejag en zonder gedachtes aan geld verdienen.
Deze schoonheid brengt ontroering, troost, verbinding en/of vreugde voor een ander. Eigenlijk als bijproduct. Maar wel heel wezenlijk! Geld verdienen is echter meestal niet het beginpunt.

Redenen om te werken

Er kunnen verschillende redenen zijn in deze moderne tijd waarom je gaat werken: Geld verdienen (leven moeten we allemaal), een bijdrage willen leveren (vooral in dienende beroepen), zelf vervulling ervaren (als artiest of ook als arts bijvoorbeeld), en als ondernemer een zekere mate van vrijheid willen ervaren.

Wanneer je nu als kunstenaar je bewust bent van de waarde die jouw kunst, je muziek of schilderij voor anderen heeft, omdat het ontroering oproept bijvoorbeeld, kun je deze presenteren als een zeer waardevolle bijdrage aan de samenleving. Die je zelf ook nog eens veel vervulling geeft. Hoe mooi is dat!?

Marketing strategie

Maar hoe verkoop je dat nou? Daar heb je een marketing strategie voor nodig.

En één strategie gaat uit van het helpen van je doelgroep. In deze strategie wordt een behoefte van je publiek, door jou als artiest vervuld.

Heb je wel de juiste doelgroep?

Daarvoor moet je eerst jouw doelgroep, je publiek kennen en weten wat die verlangt. Sluit dit aan bij wat jij te bieden hebt? Of wat jij wilt en kunt bieden?

Daar kan al iets misgaan. In hoeverre laat je je oren hangen naar een doelgroep, al of niet bewust. Wat bijvoorbeeld te denken van een ingekorte ‘Mattheus Passion’ met een koor van 2000 mensen, toegankelijk voor een veel bredere en grotere doelgroep? Mag dat? Het verdient vast beter en is dus commerciëler. Maar je hebt wel een groot publiek kennis laten nemen van de schoonheid van Bach’s meesterwerk. Hopelijk wordt je publiek geraakt en wordt de behoefte aan troost zelfs wel vervuld!

Neem je jezelf als kunstenaar wel serieus?

Kun je de doelgroep laten bepalen wat en hoe jij kunst maakt? Komt er dan geen effectbejag om de hoek kijken? Ga je dan niet schmieren op dat podium, neem je jezelf als kunstenaar dan nog wel serieus, doe je recht aan een compositie? En dat allemaal om je doelgroep te laten betalen voor jouw bijdrage. Je bent alleen maar commercieel bezig en verliest de definitie van Kunst uit het oog. En zo wordt ‘commercieel’ dus een vies woord. En commercieel zijn als kunstenaar/musicus lijkt besmet.

Maar er is natuurlijk voor iedereen een keuze hoe je er mee omgaat.

Volgens mij kun je heel integere kunst maken, schoonheid scheppen, die ontroert en waar ‘gewoon’ voor betaald wordt, want het is een beroep en geen hobby meer. En juist nu, in het huidige zeer onvriendelijke culturele klimaat is het meer dan nodig dat te beseffen.

Ooit zong ik met een ensemble in The States en had onze impresario  een zogenaamd ‘Community concert’ voor ons geregeld. Met een heel breed en groot publiek met over het algemeen niet zulke goed getrainde klassieke muziek oren. Eén reactie op ons optreden, dat bestond uit een heel lang programma met overwegend oude, ingewikkelde vocale muziek, vergeet ik nooit.
“That’s how you lose your audience!”

Ja, dat snapte ik toen al. Maar wij wilden die, in onze ogen prachtige ingewikkelde vocale muziek ten gehore brengen. We hadden ook een swingend kort programma met close harmonie nummers kunnen zingen, stond ook op ons repertoire, heel integer dus, maar daar kozen we toen niet voor.
Dit was eens en nooit weer van beide kanten.

Achteraf best jammer misschien.

We hadden best wat commerciëler kunnen zijn en daar bewust voor kunnen kiezen.

Hoe denk jij over kunst en commercieel zijn?

Ik vind het best een lastige en pretendeer hier absoluut niet de waarheid in pacht te hebben. En ik zal ook niet snel oordelen, want ik ben er van overtuigd, dat wanneer je ècht werk maakt van je passie, er dus ook ècht geld mee mag verdienen! En dus commercieel mag zijn in de goede zin van het woord.

Ik lees je reactie graag.

Als dank daarvoor krijg je van mij een oefening waarmee je 100% meer kans hebt je doelen te bereiken. Zomaar gratis!

Succes en graag tot hoors!

Klankvolle groet, Marjolein